ਕੁਲਜੀਤ ਮਾਨ - ਡਰਨੇ ਦੀ ਮੌਤ - ਕਹਾਣੀ – ਭਾਗ ਨੌਵਾਂ

ਡਰਨੇ ਦੀ ਮੌਤ
ਕਹਾਣੀ

ਭਾਗ ਨੌਵਾਂ

"ਪਰ ਸਿੱਟਾ ਕੀ ਨਿੱਕਲਿਆ?" ਮੈਂ ਮਚਲਾ ਬਣ ਕੇ ਸਾਂਝਾ ਜਿਹਾ ਪੁੱਛਿਆ। ਮੇਰਾ ਵੀ ਅਜੀਬ ਹੀ ਮਾਮਲਾ ਹੈ। ਮੈਂ ਸਭ ਕੁਝ ਸਮਝਦਾ ਹੋਇਆ ਵੀ ਨਹੀਂ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ ਕਿ ਇਸ ਸਾਰੀ ਗੱਲਬਾਤ ਵਿਚ ਕੋਈ ਵਡੀ ਸੰਜੀਦਾ ਪੇਚੀਦਗੀ, ਨਵੀ ਦੇ ਅਲੂੰਏ ਦਿਮਾਗ ਵਿਚ ਕੁਝ ਖੁਣ ਜਾਵੇ।
" ਹਾਂ ਬਈ ਨਵੀ, ਪਹਿਲਾਂ ਤੂੰ ਹੀ ਦੱਸ।" ਮਨੂ ਨੇ ਨਵੀ ਨੂੰ ਪੁੱਛਿਆ।
"ਮੌਮ-ਡੈਡ ਮੇਰਾ ਖ਼ਿਆਲ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਤੁਹਾਡੀਆਂ ਦੱਸੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਚਿਰ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੇ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਚਿਰ ਤੁਸੀਂ ਸਾਡੀ ਗੱਲ ਨੂੰ ਸੁਣੋ ਨਾ।"
"ਪਰ ਇਹ ਤੇ ਕੋਈ ਗੱਲ ਨਾ ਹੋਈ, ਇਹ ਤੇ ਸੌਦਾ ਹੋ ਗਿਆ। ਅਸੀਂ ਤੁਹਾਡੀ ਸੁਣੀਏਂ ਤਾਂ ਹੀ ਤੁਸੀਂ ਸਾਡੀ ਸੁਣੋਗੇ।"
ਯੈੱਸ ਮੌਮ, ਇਹ ਤੇ ਗਿਵ ਐਂਡ ਟੇਕ ਦਾ ਮਾਮਲਾ ਹੈ ਜੋ ਨਵੀ ਕਹਿ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਗੁੱਡ ਸ਼ੌਟ ਨਵੀ।" ਪੰਮੀ ਜ਼ੋਰ ਦੀ ਹਸ ਪਿਆ।
"ਨਹੀਂ, ਮੌਮ ਇਹ ਗਿਵ ਐਂਡ ਟੇਕ ਦਾ ਮਾਮਲਾ ਨਹੀਂ, ਸ਼ਾਇਦ ਮੈਨੂੰ ਕਹਿਣਾ ਨਹੀਂ ਆਇਆ ਜੋ ਮੈਂ ਸੋਚਦਾ ਹਾਂ। ਮੇਰਾ ਮਤਲਬ ਤਾਂ ਇਹ ਹੈ ਜੋ ਤੁਸੀਂ ਦੱਸ ਰਹੇ ਹੋ ਉਸ ਵਿਚ ਤੁਸੀਂ ਆਪ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ। ਤੇ ਮੈਂ ਇਹ ਕਹਿਣਾ ਚਾਹ ਰਿਹਾ ਹਾਂ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਉਹ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਸੁਣਦੇ ਜਿਸਤੇ ਅਸੀਂ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਕਰਦੇ ਹਾਂ। ਟੂਪੈਕ ਆਪਣੀ ਇੱਕ ਕਵਿਤਾ ਵਿਚ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ, 'ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਇੱਕਲਾ ਸੀ ਮੇਰੇ ਕੋਲ ਕੁਝ ਵੀ ਨਹੀਂ ਸੀ ਤੇ ਮੈਂ ਇੱਕ ਦੋਸਤ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ ਜੋ ਮੇਰੀ ਮਦਦ ਕਰੇ ਤੇ ਮੇਰੀ ਪੀੜ ਨੂੰ ਸਮਝੇ ਪਰ ਰੱਬ ਤੋਂ ਬਗੈਰ ਉੱਥੇ ਕੋਈ ਵੀ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਮੇਰੇ ਦੁੱਖਾਂ ਨੂੰ ਰੱਬ ਤੋਂ ਬਗੈਰ ਕੋਈ ਵੀ ਜੁਆਬ ਨਾ ਦੇ ਸਕਿਆ।'ਯੈਸ ਮੌਮ ਮੈਂ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਟੂਪੈਕ ਦੀ ਇਹ ਦੋਸਤ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਤੁਸੀਂ ਕਰੋ ਤੇ ਅਸੀਂ ਵੀ ਉਹ ਸਮਝ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ਜਿਸ ਵਿਚ ਤੁਸੀਂ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਕਰਦੇ ਹੋ।"
"ਬੇਟਾ ਨਵੀ ਮੈਂ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਾਂਗੀ ਕਿ ਤੇਰੇ ਤੇ ਰੱਬ ਵਿਚਾਲੇ ਅਸੀਂ ਵੀ ਆਈਏ। ਡੈਡ ਨਾਲ ਮੈਂ ਗੱਲ ਕਰਾਂਗੀ।"
"ਥੈਂਕਸ ਮੌਮ, ਅਗੇਨ ਤੁਸੀਂ ਮੇਰਾ ਮੰਨ ਖ਼ੁਸ਼ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਾਰੀਆਂ ਚੰਗੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਤੁਸੀਂ ਹੀ ਤੇ ਮੈਨੂੰ ਸਿਖਾਈਆਂ ਹਨ।"
ਮੈਂ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤਾ ਕਿ ਨਵੀ ਵਿਚੋਂ ਉਸਦੀ ਮਾਂ ਬੋਲ ਰਹੀ ਹੈ। ਪਤਾ ਨਹੀ ਇਹ ਡਿਪਲੋਮੇਸੀ ਹੈ ਜਾਂ ਮਨੂ ਦੀ ਘਰ ਵਿਚ ਸੰਤੁਲਨ ਬਣਾਏ ਰੱਖਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਪਰ ਇਹ ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਉਲਾਂਭਾ ਵੀ ਹੈ, ਇਸਨੇ ਕਦੇ ਮੇਰੇ ਨਾਲ ਇਸਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕੋਈ ਸਲਾਹ ਹੀ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ। ਕੀ ਇਹ ਭਾਰਤੀ ਪ੍ਰੰਮਪਰਾ ਵਿਚਲੀ ਮਾਂ ਹੈ? ਕੀ ਇਸਦਾ ਕੋਈ ਫ਼ਰਜ਼ ਨਹੀਂ ਸੀ ਕਿ ਸਾਰੇ ਕੁਝ ਵਿਚ ਮੈਨੂੰ ਵੀ ਕੋਈ ਧਿਰ ਬਣਾਉਂਦੀ?"
"ਹਾਂ ਤੇ ਮਨੂ ਤੇਰਾ ਕੀ ਖ਼ਿਆਲ ਹੈ?" ਮੈਂ ਮੌਕਾ ਤਾੜਕੇ ਪੁੱਛਿਆ। ਮੈਂ ਜਾਨਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ ਕਿ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਵਿਚ ਮਨੂ ਕੀ ਜੁਆਬ ਦਿੰਦੀ ਹੈ।
"ਜੀ ਮੈਂ ਤਾਂ ਇਹੋ ਕਹਿੰਦੀ ਹਾਂ ਕਿ ਭਾਵੇਂ ਬੰਗਾਲ ਦਾ ਵਾਸਦੇਵ ਬਲਵੰਤ ਫਾਡਕੇ ਹੋਵੇ ਤੇ ਭਾਵੇਂ ਬਰੂਕਲੇਨ ਦਾ ਟੂਪੈਕ। ਲੋਕਾਈ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਸੂਰਮਿਆਂ ਦੀਆਂ ਜੜ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਵਿਚ ਡੂੰਘੀਆਂ ਧਸੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸੁਣਨਾ ਬਣਦਾ ਹੈ ਤੇ ਇਹ ਹੋਰ ਵੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਮਾਨਸਿਕਤਾ ਨਾਲ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਡੂੰਘਾ ਰਿਸ਼ਤਾ ਪੈਦਾ ਹੋ ਜਾਵੇ।"
"ਹਾਂ ਤੇ ਪੰਮੀ ਹੁਣ ਤੇਰੀ ਵਾਰੀ।"
" ਡੈਡ ਟੂਪੈਕ ਦੀ ਇੱਕ ਕਵਿਤਾ।"
" ਵੇਟ ਏ ਮਿੰਨਟ, ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਟੂਪੈਕ ਦੀ ਕਵਿਤਾ ਦੇ ਹਵਾਲੇ ਤੋਂ ਬਗੈਰ ਕੋਈ ਗੱਲ ਹੀ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੇ?" ਮਨੂ ਨੇ ਪੰਮੀ ਨੂੰ ਟੋਕਿਆ।
"ਮੌਮ ਜੇ ਅੱਜ ਗੱਲ ਹੀ ਉਸਦੀ ਚੱਲ ਰਹੀ ਹੈ ਤਾਂ ਹਵਾਲੇ ਵੀ ਤੇ ਉਸਦੇ ਹੀ ਦੇਵਾਂਗੇ। ਤੁਸੀਂ ਵੀ ਤੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੀ ਕਰਦੇ ਹੋ। ਡੈਡ ਵੀ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੀ ਕਰਦੇ ਹਨ ਜਦੋਂ ਡੈਡ ਕੋਈ ਇੰਡੀਆ ਦੀ ਜਾਂ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਹਫ਼ਤਾ, ਹਫ਼ਤਾ ਘਰ ਦਾ ਮਾਹੌਲ ਵੀ ਫੋਰਟੀਜ਼ ਜਾਂ ਸਿਕਸਟੀਜ਼ ਵਾਲਾ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਤੇ ਸ਼ਰਾਬ ਵੀ ਉਸੇ ਦੇ ਹਵਾਲੇ ਨਾਲ ਪੀਂਦੇ ਹਨ ਤੇ ਵਿਚੋ ਵਿਚੀਂ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਝੂਠ ਵੀ ਬੋਲੀ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।"
"ਚੱਲ ਚੱਲ, ਮਾਫ਼ ਕਰ ਤੇ ਅਗੋਂ ਗੱਲ ਸੁਣਾ।" ਮੈਂ ਛਿੱਥੇ ਪੈਂਦੇ ਨੇ ਮਨੂ ਵੱਲ ਵੀ ਵੇਖਿਆ ਤੇ ਕਿਹਾ, " ਇਹਨਾਂ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕਰਨ ਦਾ ਤੇ ਨੱਬਿਆਂ ਦਾ ਘਾਟਾ।"
ਪੰਮੀ ਨੇ ਹੱਸ ਕੇ ਗੱਲ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ, "ਡੈਡ ਟੂਪੈਕ ਦੀ ਇੱਕ ਕਵਿਤਾ ਹੈ 'ਅਣਕਿਹਾ ਪਿਆਰ' ਉਸ ਵਿਚ ਉਹ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅਣਬੋਲਿਆ ਪਿਆਰ ਕੀ ਹੈ?ਕੀ ਕਿਸੇ ਨਾਮ ਤੋਂ ਬਿਨ੍ਹਾਂ ਇਹ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੈ? ਕੀ ਇਹ ਪਿਆਰ, ਕਿਸੇ ਨਾਂ ਵਾਲੀ ਤਖ਼ਤੀ ਤੋਂ ਬਿਨ੍ਹਾਂ ਹੋਂਦ ਵਿਚ ਨਹੀਂ ਰਹਿ ਸਕਦਾ? ਕੀ ਜੇ ਮੈਂ ਇਸ ਪਿਆਰ ਦਾ ਨਾਮ ਸਾਂਝਾ ਨਾਂ ਕਰਾਂ ਤਾਂ ਕੀ ਇਹ ਲੋਕ ਮੈਨੂੰ ਜ਼ਾਲਮ ਬਣਾ ਦੇਣਗੇ?
ਮੈਂ ਵੀ ਡੈਡ ਇਸ ਵਿਚ ਯਕੀਨ ਕਰਦਾ ਹਾਂ। ਇਸੇ ਲਈ ਨਾ ਚਾਹੁੰਦਿਆਂ ਵੀ ਮੈਂ ਸਿਰਫ਼ ਤੇਰੇ ਕਹਿਣ ਤੇ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਚਲਾ ਜਾਂਦਾ ਹਾਂ। ਕਦੇ ਕਦੇ ਮੈਨੂੰ ਡਰ ਵੀ ਲਗਦਾ ਹੈ।ਤੇਰੇ ਕਹਿੰਣ ਤੇ ਹੋਰ ਵੀ ਬਹੁਤ ਕੁਝ ਕਰਦਾ ਹਾਂ, ਜੋ ਮੈਨੂੰ ਪਸੰਦ ਨਹੀਂ ਪਰ ਮੇਰੇ ਜ਼ਹਿਨ ਵਿਚ ਤੇਰਾ ਸਤਿਕਾਰ, ਮੇਰੀ ਪਸੰਦ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਜਿਸਨੂੰ ਮੈਂ ਕਾਇਮ ਰੱਖ ਰਿਹਾ ਹਾਂ। ਪਰ ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਕਨਵਿੰਨਸ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦਾ ਕਿਉਂਕਿ ਜੋ ਤੂੰ ਲੀਡ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈਂ ਉਸ ਵਿਚ ਤੇਰਾ ਆਪਣਾ ਹੀ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਪਰ ਜੋ ਮੈਂ ਲੀਡ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹਾਂ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਨਾਲ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹਾਂ। ਐਹੀ ਫਰਕ ਹੈ ਜੋ ਮੈਂ ਤੈਨੂੰ ਸਮਝਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹਾਂ ਤੇ ਤੂੰ ਮੈਨੂੰ ਸਮਝਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈਂ। ਨਵੀ ਅਜੇ ਬੱਚਾ ਹੈ, ਸਮਝ ਦਾ ਕੱਚਾ ਹੈ। ਮੇਰਾ ਯਕੀਨ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਹਾਈਲੀ ਸੈਂਨਸੇਟਿਵ ਹੈ ਸਮਝ ਜਾਵੇਗਾ ਪਰ ਕੀ ਸਮਝ ਜਾਵੇਗਾ ਇਹ ਡਿਪੈਂਡ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਉਸਨੂੰ ਕੀ ਸਮਝਣ ਲਈ ਦਿੰਦੇ ਹਾਂ ਪਰ"

"ਪਰ ਕੀ...ਅੱਧੀ ਗੱਲ ਨਾ ਕਰ। ਖੁੱਲ੍ਹ ਕੇ ਦੱਸ।" ਮੈਂ ਤੌਖਲੇ ਨਾਲ ਕਿਹਾ। ਪੰਮੀ ਹੱਸ ਪਿਆ ਪਰ ਉਸਨੇ ਕਿਹਾ ਕੁਝ ਨਾ।
"ਤੁਸੀਂ ਮੁੰਡੇ ਦਾ ਮੂੰਹ ਜ਼ਰੂਰ ਖੁਲ੍ਹਾਉਣਾ ਹੈ?"ਮਨੂ ਨੇ ਕਿਹਾ।
" ਨਹੀਂ ਪਤਾ ਤੇ ਲੱਗੇ।"
"ਨਹੀਂ ਰਹਿਣ ਦਿਉ, ਢੱਕੀ ਹੀ ਰਿਝਣ ਦਿਉ।"
"ਚਲ ਜਾ ਚਾਹ ਬਣਾ ਜਾ ਕੇ ਜਿਹੜਾ ਤੇਰਾ ਕੰਮ ਹੈ ਫਿਰ ਆਪਾਂ ਚਲਦੇ ਹਾਂ ਯੋਰਕਡੇਲ ਮਾਲ ਤੇ ਟੂਪੈਕ ਦਾ ਪੋਸਟਰ ਖ਼ਰੀਦ ਕੇ ਦੇਣਾ ਹੈ ਮੈਂ ਨਵੀ ਨੂੰ।"
"ਤੁਸੀਂ ਫਿਰ ਜੰਪਮ ਕਰ ਰਹੇ ਹੋ। ਤੁਸੀਂ ਚਾਹ ਬਣਉਣ ਲਈ ਕਿਹਾ ਹੈ ਤੇ ਚਾਹ ਦੀ ਗੱਲ ਹੀ ਕਰ ਲਵੋ। ਪਾਣੀ, ਪੱਤੀ ਤੇ ਖੰਡ ਪਾ ਕੇ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਮਰਜ਼ੀ ਰਿੱਝਣ ਦਿਉ ਜਿਤਨਾ ਚਿਰ ਦੁੱਧ ਨਹੀਂ ਪਾਉਗੇ ਉਸ ਵਿਚ ਉਬਾਲ਼ ਨਹੀਂ ਆਵੇਗਾ। ਦੁੱਧ ਵੀ ਠੀਕ ਟਾਈਮ ਤੇ ਹੀ ਪਾਉਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ਨਹੀਂ ਤੇ ਚਾਹ ਵੀ ਸੁੱਕਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।"
" ਹੁਣ ਤੂੰ ਦੁੱਧ ਮੇਰੇ ਜੇਬੇ ਵਿਚ ਨਾ ਪਾਈ ਜਾ।"
ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਸੈਰ ਕਰਦਿਆਂ ਮਨੂ ਨੇ ਕਿਹਾ, "ਤੁਹਾਨੂੰ ਪਤਾ ਟੂਪੈਕ ਦੇ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਨਾਲ ਭਿੱਜੇ ਤੇ ਇਮਾਨਦਾਰ ਵਿਚਾਰ ਉਸਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਦ ਹੀ ਸਾਹਮਣੇ ਆਏ। ਉਸਨੇ ਬਾਰਾਂ ਐਲਬਮ ਰਿਕਾਰਡ ਕਰਵਾਈਆਂ। ਇਸਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਉਹ ਜਮਾਂਦਰੂ ਐਕਟਰ ਵੀ ਸਾਬਿਤ ਹੋਇਆ। ਸੱਤ ਫਿਲਮਾਂ ਵਿਚ ਉਸਨੇ ਕਮਾਲ ਦਾ ਕੰਮ ਕੀਤਾ। ਮਿਲੀਅਨਜ਼ ਡਾਲਰਜ਼ ਵੀ ਕਮਾਏ।"
"ਪਰ ਤੂੰ ਕਹਿਣਾ ਕੀ ਚਾਹੁੰਦੀ ਹੈਂ?"
"ਮੇਰਾ ਤੇ ਇਹ ਕਹਿਣਾ ਤੇ ਸੋਚਣਾ ਹੈ ਕਿ ਹਰ ਗੱਲ ਵਕਤ ਸਿਰ ਹੀ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਚੰਗਾ ਹੈ। ਤੁਸੀਂ ਟੈਨਸ਼ਨ ਨਾ ਲਿਆ ਕਰੋ। ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਸੁਣਨਾ ਵੀ ਉਤਨਾ ਹੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਜਿਤਨਾ ਸੁਨਾਉਣਾ।"
"ਇਹ ਤੇ ਠੀਕ ਹੈ।" ਮੈਂ ਕਿਹਾ।
"ਤੇ ਹੋਰ ਇੱਕ ਉਲਾਂਭਾ ਵੀ ਹੈ ਤੁਹਾਡੇ ਲਈ।"
"ਉਹ ਕੀ?"
"ਉਹ ਜਿਹੜੀ ਕਾਰ ਵਿਚ ਬਿਠਾਈ ਫਿਰਦੇ ਸੀ ਉਸਦਾ ਖਹਿੜਾ ਛੱਡ ਦਿਉ। ਸਿਆਣੇ ਬਣੋ। ਮੇਰੇ ਕਰਕੇ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਬੱਚਿਆਂ ਕਰਕੇ। ਕਿਉਂ ਤੇਰੇ ਕਰਕੇ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ? ਮੈਨੂੰ ਪਤਾ ਹੈ ਤੁਸੀਂ ਇਹੋ ਕਹਿਣਾ ਹੈ। ਉਦਾਂ ਤਾਂ ਕਹਿੰਦੇ ਹੋ ਮੈਂ ਸੋਹਣੀ ਬੜੀ ਹਾਂ। ਮੈਨੂੰ ਪਤਾ ਹੈ ਤੁਸੀਂ ਮੈਨੂੰ ਸੋਹਣੀ ਸਮਝਦੇ ਹੋ ਤੇ ਮੈਂ ਇਹ ਵੀ ਜਾਣਦੀ ਹਾਂ ਕਿ ਇਹੋ ਜਿਹੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਉਦੋਂ ਹੀ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਜਦੋਂ ਇਨਸਾਨ ਆਪਣੇ ਆਪ ਤੋਂ ਭੱਜਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਭੱਜ ਕੇ ਜਾਉਗੇ ਕਿੱਥੇ?"
"ਮੁੱਲਾਂ ਦੀ ਦੋੜ ਕਿੱਥੇ ਤੱਕ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।" ਮੈਂ ਆਪਣੀ ਦੌੜ ਨੂੰ ਮਜ਼ਾਕ ਬਣਾਉਣ ਦੇ ਲਹਿਜ਼ੇ ਨਾਲ ਕਿਹਾ।
"ਤੁਸੀਂ ਕਦੇ ਕਦੇ ਗ਼ਲਤ ਮੁਹਾਵਰੇ ਵਰਤਦੇ ਹੋ ਤੇ ਇਹ ਗ਼ਲਤ ਵਰਤੋਂ ਕਈ ਵਾਰ ਤੁਹਾਡੇ ਨਾਲ ਇਨਸਾਫ਼ ਵੀ ਨਹੀਂ ਕਰਦੀ। ਅਸਲ ਵਿਚ ਤੁਹਾਨੂੰ ਕਦੇ ਕਦੇ ਆਪਣਾ ਆਪ ਦਸਣਾ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦਾ। ਇਹ ਸਿਰਫ ਮੈਂ ਜਾਣਦੀ ਹਾਂ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਕੀ ਹੋ?"
"ਕੀ ਹਾਂ ਮੈਂ?"
"ਤੁਸੀਂ ਕੀ ਹੋ ਇਹ ਜ਼ਰੂਰੀ ਨਹੀਂ। ਜ਼ਰੂਰੀ ਤਾਂ ਕੋਈ ਵੀ ਹੋਈ ਘਟਨਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਹਰ ਘਟਨਾ, ਇੱਕ ਨਵੇਂ ਜੰਮੇ ਬਾਲ ਵਰਗੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਪਰਮਾਤਮਾ ਹਰ ਘਟਨਾ ਪਿੱਛੇ ਕੁਝ ਲੁਕੋਅ ਕੇ ਰੱਖਦਾ ਹੈ। ਉਸਦਾ ਚੰਗਾ ਪੱਖ ਹੀ ਉਸਦੀ ਰਜ਼ਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਚੰਗੇ ਪੱਖ ਨਾਲ ਖਲੋਂਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਸਾਰੀ ਕਾਇਨਾਤ ਤੁਹਾਡੇ ਹੱਕ ਵਿਚ ਭੁਗਤਦੀ ਹੈ। ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਜੋੜ ਕੇ ਵੇਖਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਵੇਖ ਲਵੋ ਕਿ ਤੁਹਾਨੂੰ ਕਿਸੇ ਘਟਨਾ ਨੇ ਹੀ ਨਵੀ ਨਾਲ ਜੋੜਿਆ ਹੈ।"
"ਹੋਰ ਕੀ ਕਹਿੰਦਾ ਸੀ ਨਵੀ।"ਮੇਰੀ ਸੁਰਤੀ ਮਨੂ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਨਾਲੋਂ ਨਵੀ ਨਾਲ ਹੋਈਆਂ ਡੀਲਾਂ ਵੱਲ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਮੇਰੇ ਨਾਲ ਠੱਗੀ ਮਾਰੀ ਸੀ। ਮੈਂ ਤੇ ਉਸਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਮੰਨਦਾ ਹੀ ਤਾਂ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਕਿਤੇ ਮੇਰੀ ਵਹੁਟੀ ਨੂੰ ਕੁਝ ਦੱਸ ਨਾ ਦੇਵੇ। ਖ਼ਾਸ ਤੌਰ ਤੇ ਮੈਨੂੰ ਇਹ ਚਿੰਤਾ ਸੀ ਕਿਤੇ ਮਨੂ ਨੂੰ ਇਹ ਪਤਾ ਨਾ ਹੋਵੇ ਕਿ ਮੈਂ ਉਸ ਲਈ ਲਿਕਰ ਵੀ ਖ਼ਰੀਦਦਾ ਸੀ।"
"ਮੈਂ ਕਿਉਂ ਦੱਸਾਂ? ਮਨੂ ਨੇ ਹੱਸਕੇ ਕਿਹਾ।
"ਪਰ ਫਿਰ ਵੀ ਆਪਾਂ ਇੱਕ ਗੱਡੇ ਦੇ ਦੋ ਪਹੀਏ ਹਾਂ।"
" ਇਸੇ ਲਈ ਹੌਲੀ ਚੱਲ ਰਹੇ ਹਾਂ ਅੱਜਕਲ ਆਪਾਂ ਗੱਡੇ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਕਾਰ ਹਾਂ ਤੇ ਕਾਰ ਦੇ ਦੋ ਨਹੀਂ ਚਾਰ ਪਹੀਏ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜਨਾਬ।"
"ਫਿਰ ਵੀ ਕੁਝ ਤੇ ਕਹਿੰਦਾ ਹੀ ਹੋਵੇਗਾ ਡਾਰਲਿੰਗ?"
ਤੁਹਾਡੀ ਡਾਰਲਿੰਗ ਮੈਂ ਉਦੋਂ ਹੀ ਬਣਦੀ ਹਾਂ ਜਦੋਂ ਤੁਸੀਂ ਕਿਸੇ ਕਸੂਤੇ ਚੀਰ ਵਿਚ ਆਏ ਹੁੰਦੇ ਹੋ। ਪਰ ਨਵੀ ਇਸ ਉਮਰ ਵਿਚ ਵੀ ਮੇਰੇ ਵਿਚੋਂ ਅਫੈਨੀ ਭਾਲਦਾ ਹੈ ਤੇ ਮੇਰੀ ਇਹ ਖ਼ਾਹਿਸ਼ ਹੈ ਕਿ ਮੈਂ ਨਵੀ ਲਈ ਅਫੈਨੀ ਹੀ ਸਾਬਤ ਹੋਵਾਂ।" ਮਨੂ ਦਾ ਰੁਖ-ਢੰਗ ਦੇਖਕੇ ਮੈਂ ਸੋਚਿਆ ਕਿ ਇਸ ਗੱਲ ਨੂੰ ਇੱਥੇ ਹੀ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇ। ਦੋ ਹੀ ਗੱਲਾਂ ਹਨ ਜਾਂ ਤਾਂ ਨਵੀ ਨੇ ਇਹ ਗੱਲ ਲੁਕੋਅ ਲਈ ਹੈ ਤੇ ਜਾਂ ਮਨੂ ਨੇ ਇਹ ਗੱਲ ਪਚਾ ਲਈ ਹੈ ਤੇ ਦੋਵੇਂ ਹੀ ਹਾਲਤਾਂ ਮੇਰੇ ਲਈ ਠੀਕ ਹਨ। ਪਰ ਇੱਕ ਗੱਲ ਤੇ ਮੈਨੂੰ ਵੀ ਰੜਕੀ ਕਿ ਜੇ ਨਵੀ ਇਸ ਉਮਰ ਵਿਚ, ਲਿਕਰ ਪੀਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਫਿਰ ਮਾੜੀ ਗੱਲ ਹੈ। ਪਰ ਮੈਂ ਉਸ ਤਰਸਯੋਗ ਹਾਲਾਤ ਵਿਚ ਕਰ ਵੀ ਕੀ ਸਕਦਾ ਸੀ।
ਰਾਤ ਨੂੰ ਲਿਵ-ਰੂਮ ਵਿਚ ਟੈਲੀਵੀਯਨ ਵੇਖਦਾ ਮੈਂ ਸੋਚਾਂ ਵਿਚ ਗੜੂੰਦ ਸੀ ਤੇ ਮਨੂੰ ਕਿਚਨ ਵਿਚ ਕੁਝ ਬਣਾ ਵੀ ਰਹੀ ਸੀ ਤੇ ਕੁਝ ਗੁਣਗੁਣਾ ਵੀ ਰਹੀ ਸੀ। ਮੈਂ ਸੁਣਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਕੀ ਗੁਣਗੁਣਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਕਦੇ ਤੇ ਮੈਨੂੰ ਇਹ ਕੋਈ ਗੁਰਬਾਣੀ ਦੀ ਤੁਕ ਜਾਪਦੀ ਤੇ ਕਦੇ ਕਿਸੇ ਫਿਲਮੀ ਗੀਤ ਦੀ ਹੂਕ। ਉਸਦੀ ਇਹ ਗੁਣਗੁਣਾਹਟ ਇੱਕ ਕੰਬਣੀ ਵਾਂਗ ਲੱਗ ਰਹੀ ਸੀ। ਇਹ ਕੰਬਣੀ ਵਾਂਗ ਸੀ ਜਾਂ ਮੈਨੂੰ ਇਹ ਕੰਬਣੀ ਵਾਂਗ ਲੱਗ ਰਹੀ ਸੀ, ਇਹ ਸੋਚਕੇ ਮੇਰੀ ਸੁਤਾ ਹੋਰ ਵੀ ਪ੍ਰਬਲ ਹੋ ਗਈ। ਮੈਂ ਆਪਣੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਇੰਦਰੀਆਂ ਨੂੰ ਇਕੱਠਾ ਕਰਕੇ ਅਜੇ ਇਕਾਗਰ ਹੋਣ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਹੀ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਮਨੂੰ ਦੀ ਇਸ ਆਵਾਜ਼ ਨੇ ਸਫ਼ਰ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਮਨੂ ਦੇ ਹੱਥ ਵਿਚ ਟਰੇਅ ਸੀ ਤੇ ਟਰੇਅ ਵਿਚ ਗਲਾਸ ਦੇ ਨਾਲ ਗੂਜ਼ ਵੋਦਕਾ ਦੀ ਬੋਤਲ ਵੀ ਪਈ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਗੁਣਗੁਣਾਉਂਣਾ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।
"ਮੈਂ ਤੇ ਵੋਦਕਾ ਪੀਂਦਾ ਨਹੀਂ ਤੇ ਨਾਲੇ।" ਮੈਂ ਅੱਗੋਂ ਪੁੱਛ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਕਿਆ।
"ਤੂੰ ਕੀ ਗੁਣਗੁਣਾ ਰਹੀ ਸੀ?"
" ਨਹੀਂ ਮੈਂ ਤੇ ਕੁਝ ਵੀ ਨਹੀਂ ਬੋਲ ਰਹੀ ਸੀ।" ਉਸਨੇ ਹੈਰਾਨੀ ਨਾਲ ਕਿਹਾ, " ਮੈਂ ਤੇ ਸਾਰਿਆਂ ਲਈ ਕਬਾਬ ਬਣਾ ਰਹੀ ਹਾਂ। ਹੈਲਨ ਇਰਾਕਣ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਚਪਲੀ ਕਬਾਬ ਬਨਾਉਣਾ ਸਿਖਾਇਆ ਹੈ।"
ਮੈਂ ਅੱਗੋਂ ਕੁਝ ਨਾ ਬੋਲਿਆ। ਮੈਨੂੰ ਸਾਰੇ ਜੁਆਬ ਮਿਲ ਗਏ ਸਨ। ਕੁਝ ਐਸੇ ਜੁਆਬ ਵੀ ਮਿਲੇ ਜਿਹਨਾਂ ਬਾਰੇ ਮੈਂ ਕਦੇ ਕੋਈ ਸੁਆਲ ਹੀ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਅਸਲ ਵਿਚ ਮੈਂ ਸੋਚਣ ਲੱਗਾ ਕਿ ਐਸੇ ਕਿਹੜੇ ਸੁਆਲ ਹਨ ਜਿਹਨਾਂ ਦੇ ਜੁਆਬ ਆਪਣੇ ਆਪ ਮੇਰੇ ਸਾਹਮਣੇ ਪੌਪ-ਅੱਪ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ।
ਮੈਂ ਰਾਤ ਦੇ ਹਨੇਰੇ ਵਿਚ ਉੱਸਲਵਟੇ ਲੈ ਰਿਹਾ ਹਾਂ। ਮੈਨੂੰ ਇੰਝ ਕਿਉਂ ਲੱਗ ਰਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਟੂਪੈਕ ਤੇ ਮੇਰੇ ਵਿਚ ਇੱਕ ਸਾਂਝ ਹੈ। ਉਸਨੂੰ ਕਰੋੜਾਂ ਲੋਕ ਜਾਣਦੇ ਹਨ ਤੇ ਮੈਨੂੰ ਮੇਰੇ ਘਰ ਵਾਲੇ ਵੀ ਨਹੀਂ ਜਾਣਦੇ। ਨਾ ਮਾਂ-ਬਾਪ ਨਾ ਬੱਚੇ ਨਾ ਮਨੂਇੱਥੇ ਆਕੇ ਮੈਂ ਰੁੱਕ ਜਾਂਦਾ ਹਾਂ ਨਹੀਂ ਮਨੂ ਮੈਨੂੰ ਜਾਣਦੀ ਹੈ। ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਅੱਜ ਮੈਨੂੰ ਕਦੇ ਵੀ ਗੂਜ਼ ਵੋਦਕਾ ਨਾ ਦਿੰਦੀ। ਪਰ ਇਹ ਸੁਆਲ ਫਿਰ ਆਪਣਾ ਫਨ ਚੁੱਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਸਨੇ ਗੂਜ਼ ਵੋਦਕਾ ਦੇ ਕੇ ਮੈਨੂੰ ਕੀ ਕਹਿਣਾ ਚਾਹਿਆ ਹੈ? ਕੀ ਉਹ ਇਹ ਕਹਿੰਣਾ ਚਾਹੁੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਮੈਂ ਕੀ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹਾਂ? ਜਾਂ ਇਹ ਲੋਚਦੀ ਹੈ ਕਿ ਮੈਨੂੰ ਪਤਾ ਲੱਗ ਜਾਵੇ ਕਿ ਮੇਰੀ ਇਸ ਘਰ ਵਿਚ ਕੀ ਹੈਸੀਅਤ ਹੈ? ਕੀ ਨਵੀ ਰਾਤ ਦੇ ਇਸ ਪਹਿਰ ਵਿਚ ਆਪਣੇ ਆਪ ਹੀ ਥੱਲੇ ਆ ਗਿਆ ਸੀ ਜਾਂ ਇਹ ਮਾਂ-ਪੁੱਤ ਦੀ ਕੋਈ ਸੋਚੀ ਵਿਚਾਰੀ ਚਾਲ ਸੀ? ਉਹ ਮੇਰੇ ਵੱਲ ਕੁਨੱਖੀਆਂ ਝਾਕਦਾ ਥੱਲੇ ਆਇਆ ਕਿਚਨ ਵਿਚ ਗਿਆ ਤੇ ਫਿਰ ਉਪਰ ਚੜ੍ਹ ਗਿਆ। ਮੈਂ ਸਿਰਹਾਣੇ ਨੂੰ ਥੋੜ੍ਹਾ ਥੱਲੇ ਸਰਕਾਇਆ। ਆਪਣੀ ਧੌਣ ਨੂੰ ਅਰਾਮਦਾਇਕ ਕੀਤਾ ਤੇ ਮੇਰੇ ਤੇ ਘੂਕੀ ਚੜ੍ਹ ਗਈ। ਮੈਨੂੰ ਪਤਾ ਲੱਗ ਗਿਆ ਕਿ ਮੈਂ ਹੁਣ ਸੌਂ ਰਿਹਾ ਹਾਂ।

*****
ਚਲਦਾ